Luister naar dit Artikel

Het uitbreken van de Russische agressieoorlog tegen Oekraïne, bijna twee jaar geleden, leidde internationaal tot een collectieve neergang in het gevoel van welzijn van mensen – ongeacht leeftijd, geslacht, politieke opvattingen of welke andere kenmerken dan ook die de ondervraagde mensen hadden.

Individuele persoonlijkheidskenmerken spelen echter een doorslaggevende rol bij het herstel van de schok.

Dit zijn de resultaten van een onderzoek uitgevoerd door een internationaal team van onderzoekers onder leiding van psychologen Julian Scharbert en prof. Mitja Back van de Universiteit van Münster. Het onderzoek was gebaseerd op ongeveer 45.000 individuele enquêtes onder 1.300 mensen uit 17 Europese landen, waarbij meer dan 50 onderzoekers betrokken waren. De resultaten van het onderzoek zijn gepubliceerd in Nature Communications.

Het onderzoek, uitgevoerd tussen eind 2021 en zomer 2022, maakte het mogelijk om te kijken naar het verloop van de stemmingen die de geïnterviewden dag na dag ervoeren in de weken rond het uitbreken van de oorlog.

“Normaal gesproken is het niet mogelijk om zulke impactvolle gebeurtenissen binnen een precies tijdsbestek en tegelijkertijd met zo’n groot geografisch bereik te onderzoeken”, zo ziet Mitja Beck het belang van het onderzoek. De gegevens zijn ‘uniek’, zegt hij. De onderzoekers concentreerden zich op mensen in Europa, in een periode van twee maanden rond het uitbreken van de oorlog op 24 februari 2022.

De belangrijkste resultaten in het kort:

• De meetbare collectieve mentale stress is groter dan na de kernramp in Fukushima in 2011 en na de COVID-lockdown in 2020.
• In de onderzochte periode hadden mensen in Europa een aanzienlijk lager gevoel van welzijn dan mensen in de rest van de wereld.
• Het onderzoek geeft geen indicatie van enig verband tussen de mate van bezorgdheid en actieve solidariteit, bijvoorbeeld via donaties of deelname aan demonstraties.
• Een verslechtering van het gemiddelde niveau van de geestelijke gezondheid werd waargenomen op dagen waarop de oorlog bijzonder sterk aanwezig was op de sociale media.

De studie gericht op geestelijke gezondheid voegt een nieuwe dimensie toe aan het debat over de humanitaire, politieke en economische gevolgen van de oorlog. Terwijl het welzijn van de mensen stabiel was vóór het uitbreken van de oorlog, was er op de dag van de Russische invasie sprake van een collectieve neergang.

Toen ze echter keken naar de vraag naar het herstel van mensen van deze schok, stuitten de onderzoekers op systematische verschillen.

“In vergelijking met mensen met een stabiele persoonlijkheid, waren degenen met een meer kwetsbare en minder stabiele persoonlijkheid een maand na het begin van de oorlog nog niet hersteld”, legt Julian Scharbert, een Ph.D. student en hoofdauteur van het onderzoek uit.

“Naast de voor de hand liggende gevolgen van de oorlog, zoals de stroom vluchtelingen en verstoorde toeleveringsketens, zijn er minder voor de hand liggende dimensies: de impact van dagelijks nieuws en beelden op de psyche”, benadrukt Scharbert.

“Onze gegevens geven aan dat politieke en sociale spelers zich ook in tijden van crisis moeten richten op de geestelijke gezondheid – vooral in het geval van mensen die sowieso kwetsbaarder zijn voor stress”, zegt hij. Mensen in Oekraïne en Rusland zijn waarschijnlijk blootgesteld aan veel hogere niveaus van stress – maar voor deze landen zijn geen gegevens beschikbaar.

Bronnen: Medical Xpress