In het hart van Zürich hield de Hongaarse premier Viktor Orbán een toespraak die niet alleen weerklank vond in de grote zalen, maar in het hele Europese politieke landschap.

Orbáns toespraak op het jubileumevenement van het Zwitserse tijdschrift Die Weltwoche eind november was een diepgaande verkenning van de geopolitiek, een ode aan de economische veerkracht van Hongarije en een pragmatische kijk op mondiale allianties, vooral met Rusland. Dit verhaal, dat vaak overschaduwd wordt door het reguliere discours, verdient een nauwgezette ontleding vanwege zijn potentieel om de contouren van de Europese politiek opnieuw vorm te geven.

Orbáns bewering dat Europa zijn zelfbeschikking heeft opgegeven, vond een weerklank in de wandelgangen, waar over de toekomst van de Europese Unie wordt gedebatteerd. Zijn kritiek op de evolutie van de Europese Commissie naar een politiek orgaan dat het noodzakelijke bestuurlijk inzicht ontbeert, weerspiegelt de gevoelens van degenen die verlangen naar beslissend leiderschap.

De oproep van de premier voor de terugkeer van robuuste, capabele politici grijpt terug op een tijdperk waarin leiders als Helmut Kohl en Jacques Chirac de leiding hadden over de Europese politiek. Hun afwezigheid heeft, zoals Orban terecht opmerkt, een leemte achtergelaten in het leiderschap en de besluitvorming die bureaucraten niet kunnen opvullen.

Hij beweerde dat Europa zich in een staat van verminderde autonomie bevindt en worstelt met een afnemend aandeel in het mondiale bbp. Hij onderstreepte ook een opvallende projectie: Duitsland zal naar verwachting in 2030 de enige Europese vertegenwoordiger zijn in de mondiale top tien, met een positie onderaan.

Bij het aanpakken van de migratiecrisis herinnerde Orban aan zijn verzet tegen het opendeurbeleid van Merkel, waarbij hij pleitte voor kracht, hekken en grenscontrole. Zijn standvastige standpunt benadrukt, ondanks begrip voor het lijden van migranten, de inzet van Hongarije om niet alleen zijn grenzen, maar ook die van Europa te verdedigen.

In een kritische beoordeling benadrukte hij de tekortkomingen van de Europese Unie, waarbij hij de nadruk legde op haar onvermogen om door de complexiteit van het uitbreidingsproces te navigeren en regionale conflicten effectief te beheersen.

Centraal-Europa: bastion van pluralisme en soevereiniteit

Door Centraal-Europa, onder leiding van Hongarije, te positioneren als een regio die bevrijd is van de liberale hegemonie, coalitiegevechten en de valkuilen van migratie, introduceerde Orban wat hij ‘het Hongaarse model’ noemt: een economische en sociale blauwdruk waarin werk voorrang krijgt boven welzijn.

De Hongaarse nadruk op het gezinsbeleid, de migratiebeperkingen en de aantrekkingskracht van Hongarije op investeringen uit zowel het Oosten als het Westen presenteren het land als een land dat zijn eigen koers uitstippelt, zich niet laten afschrikken door de richtlijnen van Brussel.

De standvastige verdediging van Orbán tegen illegale migratie en de financiële lasten van Hongarije, verergerd door een gebrek aan adequate EU-steun, weerspiegelt een engagement om de nationale autonomie te behouden tegen druk van buitenaf.

Pragmatisme in geopolitiek

Een van de meest intrigerende facetten van Orbáns verhaal is zijn pragmatische benadering van de geopolitiek. Zijn erkenning dat Europa zich schrap moet zetten voor mogelijke onrust in het geval van een politieke verschuiving in de Verenigde Staten onderstreept een genuanceerd begrip van het steeds evoluerende mondiale schaakbord.

Bij het aanpakken van het conflict in Oekraïne stelt Orbáns oproep voor een “Plan B” de heersende westerse strategieën ter discussie en dringt aan op een meer realistische evaluatie van de situatie. Hij heeft Europa ertoe aangezet zijn reactie te heroverwegen, zich bewust van het ingewikkelde geopolitieke tapijt dat daarbij speelt. Het conflict had gelokaliseerd moeten worden, maar in plaats daarvan is het mondiaal geworden, wat slecht is voor iedereen, gaf hij toe.

Orbans evaluatie van het conflict in Oekraïne werd gekenmerkt door pragmatisch realisme. “Nu is het duidelijk dat Oekraïne niet zal winnen op het slagveld. Rusland zal niet verliezen.” Deze ongecompliceerde beoordeling onderstreepte Orbáns genuanceerde inzicht in de geopolitieke dynamiek in Oekraïne. Het diende als een nuchtere erkenning van de complexiteit die daarmee gepaard gaat, drong aan op een herevaluatie van strategieën en, met name, het bevorderen van de dialoog met Moskou.

Orbáns diplomatieke betrokkenheid bij Rusland, die vaak bekritiseerd wordt, onthult een leider die de complexiteit van de motivaties van Moskou begrijpt. In plaats van een regelrechte veroordeling roept hij op tot begrip van het moderne Rusland, waarbij hij het belang van veiligheid voor het handhaven van de stabiliteit erkent – een standpunt dat in westerse politieke kringen onconventioneel is.

Deze genuanceerde benadering zou kunnen dienen als brug voor dialoog en voor een diepgaander begrip van de rol van Rusland in de mondiale arena.

Orbán benadrukte wat hij ziet als een belangrijke kans voor Hongarije in de context van China. Hij benadrukte de noodzaak van samenwerking met Peking en onderstreepte dat hij het niet eens was met het idee om China los te koppelen van de Europese economie.

Orbáns onwankelbare steun voor de voormalige Amerikaanse president Donald Trump stond centraal.

Orban verklaarde: “Ik ben pro-Trump”, benadrukte de veerkracht van Trump tegen de reguliere politieke stromingen en beweerde: “Alleen dode vissen gaan met de stroom mee, en dat is Trump niet.” Deze steun weerspiegelt zijn bewondering voor de ‘America First’-aanpak, die aansluit bij de toezegging van Hongarije om prioriteit te geven aan nationale belangen.

Hoewel hij een van de langst dienende leiders van Europa is, vindt Orbán zijn verhaal vaak gemarginaliseerd in de reguliere media. Het onthult echter een leider die bedreven is in het navigeren door de sterke tegenstromingen van de Europese politiek, waarbij hij de nadruk legt op nationale soevereiniteit, economische triomf en pragmatische geopolitiek met een klinkend ‘Mijn land eerst’-ethos. Zijn diplomatieke aanpak, vooral in zijn pleidooi voor een open dialoog met Rusland, daagt de heersende verhalen uit, wat aanleiding geeft tot een herwaardering van de krachten die de Europese politiek vormgeven.

Terwijl we nauwgezet de draden van Orbans verhaal ontrafelen, ontdekken we een verhaal dat de status quo uitdaagt en Europa naar een meer genuanceerde, diverse en adaptieve toekomst wenkt. Het Hongaarse model, zoals gepresenteerd door Orban, komt niet alleen naar voren als een uniek experiment, maar ook als een potentiële paradigmaverschuiving in de manier waarop Europees leiderschap wordt waargenomen en in de praktijk wordt gebracht.

Bronnen: RT