Politisering en desinformatie wervelen rond de kwestie, maar de echte discussie gaat over hoeveel risico aanvaardbaar is voor de vooruitgang…

Op 24 augustus begon de lozing van radioactief water uit de kerncentrale van Fukushima Daiichi in de Stille Oceaan en er is een ton aan zelfreferentiële verkeerde informatie online verspreid die inspeelt op het onvermogen van mensen om dichte wetenschappelijke rapporten te lezen en hun angst voor de nucleaire industrie en de gevolgen ervan.

Hoewel de meeste mensen met een uitgesproken mening over deze kwestie in wezen één argument hebben, namelijk dat de Internationale Organisatie voor Atoomenergie (IAEA) partij is bij een samenzwering van de Japanse regering, en als zodanig niet kan worden beredeneerd, kunnen sommige mensen misschien profiteren van een goede discussie.

Om te beginnen moet worden opgemerkt dat de inhoud van het geloosde water vrijwel gelijk is aan die van regulier kernafvalwater. Dit feit is verward en mensen delen een ruwe MS Paint-diagram om het verschil te laten zien tussen normaal nucleair afvalwater en vervuild water uit Fukushima. Wat dit diagram vooral mist, is dat het water niet rechtstreeks de oceaan in gaat, maar in plaats daarvan wordt behandeld via een proces dat Advanced Liquid Processing System (ALPS) wordt genoemd en daarna wordt verdund.

Fukushima waste water is different from others, it has come in direct contact with the reactor core. Radioactive residues much more toxic than tritium are present.

The ALPS system used for filtration never received performance verification from IAEA.👇https://t.co/w0hMTIa2gK pic.twitter.com/wW9SD4bbyL

— Taro (@taro_taylor) August 25, 2023

Zonder in de details te treden, helpt ALPS in wezen om de zwaardere radioactieve elementen uit het water te verwijderen na behandeling en zuivere zeewaterverdunning. Dat proces was grotendeels succesvol, maar liet vooral tritium achter, dat niet via ALPS kon worden verwijderd en verdere verdunning nodig heeft. Veel mensen zijn boos dat de huidige tests alleen op tritium letten. Zij beweren dat het IAEA naar meer zou moeten zoeken. De reden dat de IAEA dat niet doet, is omdat het ALPS-proces al als succesvol was geverifieerd.

Sommige mensen beweren echter dat het IAEA heeft toegegeven dat alle gegevens zijn aangeleverd door de Japanse overheid en de Tokyo Electric Power Company (TEPCO), alsof het IAEA zelf buiten elk transparant proces is gehouden. Een veel gedeeld rapport van de expliciet anti-nucleaire organisatie Friends of Earth (FoE) zegt bijvoorbeeld precies dit. Het probleem is dat deze bewering onjuist is. Het IAEA heeft de resultaten van de tests geverifieerd door hun eigen tests uit te voeren in samenwerking met andere onafhankelijke laboratoria over de hele wereld.

Anderen wijzen op een paar regels in het eigen rapport van het IAEA, waarin staat dat het document geen goedkeuring van welk beleid dan ook is en dat het agentschap geen aansprakelijkheid aanvaardt voor de verstrekte informatie of links. Allereerst moet worden opgemerkt dat het standaard is voor multilaterale instellingen om geen specifiek beleid aan regeringen aan te bevelen, aangezien dit politieke en budgettaire kwesties zijn waarover naties moeten beslissen.

Bovendien is de rol van het IAEA in deze zaak het beoordelen, toezicht houden op de nauwkeurigheid van de processen van TEPCO. Het bureau heeft een faciliteit ter plaatse waar het alle processen en metingen observeert en monsters naar verschillende laboratoria stuurt voor onafhankelijke tests.

Maar deze hele non-sequitur gaat voorbij aan wat de IAEA probeert te doen. De laboratoriumtests van het IAEA, die u hier in het rapport kunt vinden, proberen een sleutelvraag te beantwoorden: als we water verzamelen op dezelfde manier als TEPCO deed, en testen op dezelfde dingen die TEPCO deed, krijgen we dan dezelfde resultaten? Volgens de resultaten van het IAEA en de onafhankelijke laboratoria is het antwoord op die specifieke vraag ja. Maar onthoud: de rol van het IAEA is het verifiëren en valideren, niet het onderschrijven.

Sommige mensen zeggen dat de tests slechts 3% van de tankgroepen bestreken. Hoewel dat waar is, specifiek gericht op de K4-B-tankgroep, komt dat omdat dat de groep tanks is die nu wordt gelost. Het IAEA zegt echter zelf (pagina 114 van dit rapport) dat het de resultaten van TEPCO voor elke afzonderlijke tankgroep gedurende de 30-jarige lozingsperiode zal verifiëren.

Om tegenstanders hier wat ruimte te geven, moet worden opgemerkt dat er altijd zorgen bestaan over technologische en milieubeslissingen, en deze zorgen zijn legitiem omdat ze een zekere mate van risico inhouden (hoe klein ook). De vraag is: hoeveel risico zijn we bereid te accepteren? Het probleem is, zoals de meesten in de wetenschappelijke gemeenschap het zien, dat de risico’s worden opgeblazen door tegenstanders en op een onjuiste manier worden ingekaderd. Maar om eerlijk te zijn, ze zijn niet nul.

We accepteren bijvoorbeeld een zekere mate van risico als we aan boord van een vliegtuig gaan of, erger nog, een motorvoertuig besturen. Er is een kans, hoe klein ook, dat er een ongeluk gebeurt. Maar het probleem met kernenergie in het algemeen is dat het publiek – ongetwijfeld vanwege spraakmakende kernrampen – een onredelijk laag risiconiveau eist. Wat het Fukushima-water betreft, is de zorg echt niet dat het slechter af is dan normaal nucleair afvalwater, maar eerder dat het voortkomt uit een ongeval en dat het uit Fukushima komt, wat bij sommige mensen apocalyptische beelden oproept.

Het is ook eerlijk om te zeggen dat de Japanse regering in de eerste plaats behoorlijk verschrikkelijk is. We hebben het over een van de belangrijkste oorlogsmisdadige regimes uit de Tweede Wereldoorlog, die zich niet alleen niet heeft verontschuldigd voor hun gruweldaden, maar ook actief haar activiteiten tijdens dat conflict viert. Geen enkele hoeveelheid Kawaii-afbeeldingen en -merchandise kan die wegvagen. Meer ter zake: TEPCO is ook een gruwel van een bedrijf dat routinematig heeft gelogen over vrijwel al zijn gegevens als het om veiligheid gaat en dat voor de rechtbank aansprakelijk is bevonden omdat het weigerde gehoor te geven aan relevante waarschuwingen over seismische activiteit met betrekking tot naar Fukushima. Maar dat is waar het IAEA in beeld komt.

Als we niet willen geloven dat het water zo veilig is als wordt beweerd, zouden we moeten geloven dat de IAEA betrokken is bij een samenzwering met TEPCO en Japan, wat een belachelijke bewering is zonder hard bewijs. Gegeven het feit dat niemand bewijs heeft kunnen leveren van ongepastheid door de IAEA, kan dit geen serieus onderdeel van deze discussie zijn; in plaats daarvan gaat deze discussie eigenlijk alleen maar over de omvang van het toelaatbare risico, zoals hierboven opgemerkt.

Ten slotte bestaat er ook geen twijfel over dat Japan diplomatieke dekking krijgt over deze kwestie die andere landen niet zouden krijgen. Als het bijvoorbeeld China of Rusland zou zijn dat verontreinigd water van een grote ramp zou lozen, bestaat er weinig twijfel over dat de westerse regeringen Peking of Moskou onder druk zouden zetten om te stoppen, ongeacht wat de IAEA concludeert. Dit gebeurde feitelijk met Rusland in 1993 na internationale druk, vooral vanuit Japan en de VS, toen Moskou oorspronkelijk van plan was laagactief kernafval in de Japanse Zee te dumpen. China wordt ook beschuldigd van dubbele moraal omdat het tegen de Japanse lozing is, ondanks het feit dat het zelf ieder jaar grote hoeveelheden kernafvalwater in de oceaan dumpt.

Hoe dan ook, hoewel dit vandaag de dag zeker het geval zou zijn met China of Rusland, en het de ongelijkheid weerspiegelt in de toepassing van diplomatieke normen, is het een hypothetisch scenario. China en Rusland worden er vandaag de dag niet van beschuldigd de oceaan te bombarderen. In werkelijkheid is de kritiek die in dit geval op Japan wordt geuit grotendeels sterk overdreven, slecht geïnformeerd en niet in overeenstemming met de basisprincipes van de wetenschap, terwijl ze ook een belangrijke multilaterale instelling, de IAEA, ondermijnen.