Luister naar dit Artikel

De ECB geeft voor het eerst in haar geschiedenis voor 3 jaar vrijwel gratis geld aan de Europese banken.

De rente daalt nu snel in Zuid-Europa. Ook speerde de beurs even flink omhoog. Maar het blijft dweilen met de kraan open.

Gratis geld

De plotselinge actie van de ECB om voor een periode van drie jaar vrijwel gratis geld aan de Europese banken ter beschikking te stellen, vormt de reden voor het snel dalen van de herfinancieringsrente van de Zuid-Europese lidstaten en betekent ook dat de door banken en beleggers zo vurig gehoopte eindejaar rally op de beurzen, misschien ook plaats zal vinden. Ik zie het gejuich en geapplaudisseer al voor mij. Wat een schitterend einde van het jaar… Gaat er toch nog wat verdiend worden.

Nucleaire optie

De handelswijze van de ECB is opmerkelijk agressief en kan worden vergeleken met de nucleaire optie die door de toenmalige Minister van Financiën Paulson van de Verenigde Staten in 2008 werd ingezet om het wankele Amerikaanse bankwezen voor omvallen te behoeden. Nu is Europa aan de beurt en zal naar verwachting hetzelfde effect optreden. Voorlopig zijn de banken gered en zal het een tijdje duren voordat deze wederom in systeemproblemen terecht komen.

Dweilen met de kraan open?

De problemen die deze actie voor de ECB met zich meebrengen zijn gigantisch, want het blijft vooralsnog een open vraag hoeveel geld de aangesloten banken zullen willen aftappen om staatsobligaties van de problematische lidstaten op te blijven kopen. Alleen al in 2012 zal ergens tussen de 700 miljard en één biljoen euro geherfinancierd moeten worden, op basis van onderpanden (staatsobligaties) die tot voor kort als volkomen risicoloos -en saai- werden beschouwd, maar dat nu niet meer zijn. Sterker nog, tot voor kort wilde geen enkele bank zich meer aan deze obligaties branden en was het ook toen de ECB die het zaakje overeind wist te houden.

DNB

Afhankelijk van de omvang en het tijdstip van de vraag zal de ECB geld moeten bijdrukken om de eigen balans te kunnen herstellen. Voorlopig zullen echter de lokale centrale banken bij moeten springen en die wapenen zich daar momenteel voor. De Nederlandsche Bank laat niet voor niets weten voorlopig af te zien van het uitkeren van interim dividend. Dat kost Nederland nu al een half miljard euro en daar zouden we heel wat goede dingen van kunnen doen. In plaats daarvan zal er in 2012 bezuinigd moeten worden.

Gokje wagen?

De ECB heeft vooralsnog haar terughoudende beleid met betrekking tot het monetariseren van schulden opgegeven. De bank heeft nu openlijk positie gekozen ten gunste van de financiële sector en daar is de ECB ook voor. Het gokspelletje dat de ECB speelt is simpel. Zolang het geld maar van de ene speeltafel (de banken), naar de andere speeltafel (de lidstaten) heen en weer wordt geschoven, blijft het risico van inflatie voor de burgers van Europa beperkt. Geen centje pijn dus.

Opgelucht doorademen

De problematische lidstaten zullen de ECB innig omarmd hebben. Het geluk valt voor hen als manna uit de hemel. De intense druk waaronder zij staan om de bevolking terug het hok in te jagen, neemt erdoor af. Er komt meer tijd om geleidelijker te bezuinigen waardoor kan worden voorkomen dat hun economieën nog verder in het slop wegzakken dan nu het geval is.

Ze dronken een glas en deden…

Andermaal wordt echter duidelijk dat het systeem van institutionele schuldhandel immoreel is. Dit systeem was ooit bedoeld om welvaart voor velen te creëren, maar is in de loop der tijd tot windhandel uitgegroeid, waarvan slechts de financiële sector profijt heeft. De actie van de ECB zal niet leiden tot het omvormen van de banken tot normaal functionerende en democratisch controleerbare financiële instellingen. Integendeel, de sector wordt zelfs weer aangemoedigd om risico te nemen. Komt er dit jaar toch weer een bonusregen?

Prof. René Tissen
Business Universiteit Nyenrode

Bron: RTLZ