Luister naar dit Artikel

Vorige week publiceerde de Universiteit van Mainz een studie van de Duitse berichtgeving over gebeurtenissen in Oekraïne en de officiële reactie van Berlijn op de crisis. De conclusies bevestigen dat de media sinds 24 februari een belangrijke rol hebben gespeeld bij het gaande houden van het conflict en het minder waarschijnlijk maken van een onderhandelde oplossing, vanwege de bijna universeel bevooroordeelde, pro-oorlogse, anti-Russische inhoud die in alle stadia wordt gepubliceerd.

Onderzoekers van de universiteit analyseerden de Duitstalige berichtgeving over het conflict in Oekraïne tussen 24 februari en 31 mei, en beoordeelden de inhoud van ongeveer 4.300 afzonderlijke artikelen gepubliceerd door de acht belangrijkste kranten en tv-zenders van het land: FAZ, Suddeutsche Zeitung, Bild, Spiegel, Zeit, ARD Tagesschau, ZDF Today en RTL Aktuell.

Gedurende deze tijd werd Oekraïne positief geportretteerd in 64% van alle berichtgeving en president Vladimir Zelensky in 67%. Daarentegen werd Rusland in 88% van de gevallen “bijna uitsluitend negatief” afgebeeld, en president Vladimir Poetin in 96% van de gevallen. Vrijwel alle rapporten – 93% in totaal – schrijven alleen Poetin en/of Rusland de schuld van de oorlog toe.

Het Westen werd in slechts 4% van de gevallen als “medeverantwoordelijk” genoemd, Oekraïne nog minder met 2%.

De perspectieven van Rusland op het conflict werden slechts overwogen of genoemd in 10% van de nieuwsberichten, minder dan het standpunt van enig ander land, inclusief de buurlanden van Moskou. Alternatief voor Duitsland en de Linkse Partij, die beiden gekant zijn tegen het bewapenen van Oekraïne en het verlengen van de gevechten, “hadden praktisch geen media-aanwezigheid in de berichtgeving over de oorlog”. Berichten van de regering en verklaringen van ministers waren volledig dominant en stonden centraal in 80% van de berichtgeving, meer dan vier keer meer dan voor oppositiepartijen.

In mediadiscussies over “maatregelen die het meest waarschijnlijk een einde aan de oorlog zullen maken”, werden economische sancties tegen Rusland “verreweg het vaakst gemeld”, en in 66% van de gevallen goedgekeurd. Diplomatieke maatregelen werden “veel minder vaak” genoemd, terwijl “humanitaire maatregelen” nog minder regelmatig aan bod kwamen.

In totaal beschreef 74% van de ondervraagde rapporten de militaire steun aan Oekraïne “extreem positief”. De levering van zware wapens werd “iets minder duidelijk, maar nog steeds grotendeels verstandig” onderschreven, met 66% “overweldigend voor”. Minder dan de helft – 43% – gaf de indruk dat diplomatieke onderhandelingen nuttig zouden zijn, en dit was grotendeels te danken aan de berichtgeving van Der Spiegel waarin diplomatie duidelijk werd gemarkeerd als “verreweg” de meest verstandige optie voor Berlijn.

“Der Spiegel was de enige onderzochte media die diplomatieke onderhandelingen positiever beoordeelden dan de levering van zware wapens”, concluderen de academici.

Het rapport identificeerde wel een gebied waar de berichtgeving in de media “zeker niet regeringsgezind” was. Bij bepaalde zeldzame gelegenheden werden bondskanselier Olaf Scholz en zijn coalitie door alle media behalve Der Spiegel sterk bekritiseerd “omdat ze aarzelden om Oekraïne met zware wapens te overspoelen”.

Het rapport voegt eraan toe dat “niet alle leden van de regering even getroffen waren door de kritiek”. Hoewel degenen die aan censuur zijn ontsnapt niet op de lijst staan, is het een goede gok dat het vertegenwoordigers zijn van regeringscoalitiepartijen zoals de Groenen, die vanaf dag één hebben geëist dat Berlijn Kiev met wapens zou overspoelen.

Over het algemeen biedt de studie echter een verontrustend beeld van hoe de hele Duitse media achter de oorzaak van de oorlog en een gevaarlijke escalatie tegen Rusland stonden. Ondertussen was het overwegen van alternatief beleid, zoals het steunen van een diplomatieke regeling of het aansporen van Oekraïne om productieve onderhandelingen aan te gaan om de gevechten zo snel mogelijk te beëindigen, bijna volledig afwezig – of zelfs volledig onthouden – in elke nieuwsberichtgeving of analyse.

Het laat ook zien hoe journalisten tot de meest agressieve en effectieve lobbyisten voor oorlog behoren. Duitsland is slechts één land, en een soortgelijk onderzoek naar berichtgeving in de media over het conflict in een westerse staat zou onvermijdelijk tot vergelijkbare conclusies leiden. In veel gevallen zouden de bevindingen mogelijk zelfs nog drastischer kunnen zijn, in termen van het eenzijdige, pro-oorlogsbeeld dat door de pers aan de gemiddelde burger wordt gepresenteerd, en het ontbreken van tegengestelde, pro-diplomatiestandpunten.

Dit zou zeker het geval zijn in het VK en de VS, de twee landen die het meest gretig een proxy-oorlog met Rusland voeren. Er is bevestigd dat Kiev en Moskou begin april een onderhandelde tussentijdse regeling hebben bereikt, waarbij Rusland zich zou terugtrekken op zijn standpunt van vóór 24 februari en Oekraïne zou beloven geen NAVO-lidmaatschap te zoeken in ruil voor veiligheidsgaranties van een aantal landen.

Echter, op het allerlaatste moment vloog de toenmalige Britse premier Boris Johnson naar verluidt naar Kiev en eiste dat Zelensky zou stoppen met praten. Dit schokkende feit is nauwelijks genoemd in het Engelstalige nieuws, maar dat hoeft ons niet te verbazen.

Deze organisaties en de journalisten die voor hen werken, lijken een eeuwige oorlog te verkopen. Om dat te laten gebeuren, mag het westerse publiek blijkbaar niet weten dat het mogelijk is om vrede te bereiken door alternatieve middelen voor dood en vernietiging. Het blijkt ook nodig om Europeanen te misleiden over de gevolgen van het conflict voor hun eigen economie en persoonlijk leven, zoals blijkt uit de studie van de Universiteit van Mainz.

Tussen 24 februari en 31 mei steeg het aandeel rapporten dat melding maakte van of ging over de “invloed van de oorlog op Duitsland”, zoals energietekorten en prijsinflatie, nooit boven de 15% in totaal per week. Het is pas de laatste tijd dat de media van het land deze schade beginnen te erkennen en onderzoeken wat het betekent voor de gemiddelde burger. Een meerderheid van het publiek ziet de enorme recessie misschien niet aankomen, of heeft enig idee dat het aan zichzelf te wijten is.

Bronnen: RT