Luister naar dit Artikel

De oorlog in Oekraïne is er nu een van uitputtingsslag, die wordt uitgevochten onder voorwaarden die Moskou steeds meer bevoordelen. Kiev heeft tot nu toe op bewonderenswaardige wijze omgegaan met tekorten aan westers materieel, maar een tekort aan mankracht – waar het nu al mee te maken heeft – kan fataal blijken te zijn.

In grote lijnen heeft het langverwachte tegenoffensief van Kiev de afgelopen weken het broodnodige momentum gekregen, met zwaar bevochten overwinningen rond het strategisch belangrijke dorp Robotyne.

Als dit valt, is de weg naar de Zee van Azov in zicht. Als Oekraïense strijdkrachten de kust kunnen bereiken, zullen ze de landbrug die Rusland met de Krim verbindt, splijten, waardoor de troepen van Moskou mogelijk op de vlucht worden geslagen.

De strijdkrachten van Oekraïne vechten echter niet alleen tegen massale verdedigingswerken en artillerievuur. Ze vechten ook tegen de tijd. Nadat Kiev vier weken geleden voor het eerst de formidabele Russische mijnenvelden was binnengedrongen, wil het land wanhopig zijn eerste successen uitbuiten voordat het toenemende aantal slachtoffers en herfstregens zijn gevechtscapaciteiten vernietigen.

De zomer is nat geweest, en de herfstmaanden brengen traditioneel zware regenbuien met zich mee die de zachte grond van Oost-Europa in een dikke modder veranderen terwijl tanks, bepantsering en artillerie het slagveld omwoelen.

Dit kan betekenisvolle vooruitgang vrijwel tegenhouden, legers op hun plaats houden en de Russen tijd geven om de diep gegraven loopgravennetwerken en de uit meerdere lagen bestaande mijnenvelden uit te breiden die het heroveren van verloren gebied zo moeilijk hebben gemaakt.

Misschien nog belangrijker is echter de zware tol die de gevechten eisen van de bevolking van Oekraïne. De Russische strijdkrachten begonnen de oorlog met een officiële sterkte van een miljoen, en een werkelijke sterkte die door sommige analisten wordt geschat op tussen de 700.000 en 800.000.

Nog eens twee miljoen mannen – voormalige dienstplichtigen en contractmilitairen – waren beschikbaar in de reserves, en zo’n zeven miljoen mannen in de dienstplichtleeftijd (18-26 jaar) bleven over om uit te putten, zelfs voordat het Kremlin de leeftijdsgrens naar 31 jaar verhoogde.

Oekraïne had ondertussen een vooroorlogse bevolking van 44 miljoen mensen. Tegen het einde van het eerste oorlogsjaar waren ongeveer zes miljoen mensen naar het buitenland gevlucht. De strijdkrachten tellen zo’n 200.000 man in actieve dienst, waarvan ongeveer evenveel in reserve, en kunnen nog eens 1,5 miljoen mannen in de strijdbare leeftijd gebruiken.

Het is een brutale maar eenvoudige berekening: Kiev heeft bijna geen mannen meer. Amerikaanse bronnen hebben berekend dat de strijdkrachten maar liefst 70.000 doden hebben verloren, terwijl nog eens 100.000 gewond raakten. Hoewel het aantal Russische slachtoffers nog hoger is, is de verhouding niettemin in het voordeel van Moskou, omdat Oekraïne moeite heeft om soldaten te vervangen ondanks een schijnbaar eindeloze aanvoer van dienstplichtigen.

Er komen niet langer voldoende vrijwilligers naar voren om het leger op gevechtssterkte te houden: degenen die het meest bereid zijn om te vechten hebben zich jaren geleden aangemeld. De nieuwste rekruteringsslogan is “het is oké om bang te zijn”, maar er zijn nog steeds velen die proberen te ontwijken dat ze opgeroepen worden om aan de frontlinie te vechten.

Ondanks alle moeilijkheden waarmee het Kremlin te maken heeft gehad bij zijn gedwongen dienstplicht, beschikt het nog steeds over honderdduizenden manschappen waar het op kan terugvallen. Dit is een hulpbron die Oekraïne eenvoudigweg niet kan evenaren, en die het Westen niet kan leveren.

Voor Vladimir Poetin zou de overwinning eindelijk in zicht kunnen zijn nu de westerse steun begint te wankelen. Als Kiev nu niet door de Russische linies kan breken, zal het dat misschien nooit lukken. Als het Westen geen mensen meer heeft die bereid zijn te rekruteren, kan het niet helpen.

Bronnen: The Telegraph