Uit het Brussels Signal: ijzige faillissementen dreigen voor de Zweedse windenergiesector, waarschuwen experts

Twee Zweedse economen hebben gewaarschuwd dat de windenergie-industrie van het land op de rand staat van een golf van faillissementen.

Christian Sandström en Christian Steinbeck analyseerden de jaarverslagen van windenergiebedrijven in Zweden en hun werk bracht “aanzienlijke financiële problemen” aan het licht, zeiden ze op 28 februari tegen de Zweedse media outlet Kvartal:

“Het totale verlies voor de jaren 2017-2022 bedroeg 13,5 miljard Zweedse kroon [1,2 miljard euro], wat een verliesmarge betekende van 39 procent.”

Dergelijke zware verliezen lijken volgens de jaarverslagen eerder regel dan uitzondering te zijn voor windenergiebedrijven in Zweden.

De Zweedse regering heeft haar nationale energiebeleid in een ‘groene’ richting geduwd, door windenergie te bevorderen en kerncentrales te ontmantelen. Maar de kosten blijken veel pijnlijker te zijn dan eerder werd gedacht, benadrukten de economen.

Sandström en Steinbeck wijzen al langer op winstgevendheidsproblemen in de windsector:

“Ondanks dat leveranciers profiteren van overheidssteun via elektriciteitscertificaten en vrijgesteld zijn van het dekken van de volledige kosten die verband houden met netaanpassing voor windenergie of de afschrijving van eigendommen in de buurt van installaties.”

Sinds de eerste bevindingen van de economen dreigt Markbygden Ett, de grootste windmolenparkinstallatie van Zweden met 179 turbines, al failliet te gaan, waardoor de schulden voor honderden miljoenen kronen zijn opgelopen.

Het bedrijf staat niet alleen; veel andere alternatieve energiebedrijven in Zweden zitten in de problemen.

Sandström en Steinbeck wezen erop dat de sector als geheel sinds 2017 geen enkel jaar winst heeft gemaakt. De bedrijfsverliezen varieerden tussen 2017 en 2022 van 19 procent tot 90 procent van de omzet, zeiden ze.

“De verliezen zijn eenvoudigweg te wijten aan het feit dat de industrie, ondanks uitgebreide subsidies, geen elektriciteit kan produceren tegen een prijs die onder de marktprijs ligt. Dat zou elke andere industrie failliet doen gaan, hoewel het investeringstempo erg hoog is geweest.”

Zowel nieuwere als oudere fabrieken in de zwaar gesubsidieerde industrie verloren geld, terwijl schaalvoordelen ook een beperking vormen. De grootste parken maken de grootste verliezen en alleen windmolenparken van gemiddelde omvang, met tussen de 20 en 30 turbines, maken enige winst, en die worden op zijn best als “bescheiden” omschreven.

De kosten zijn er niet in geslaagd te dalen, ondanks de groeiende ervaring onder degenen die in de sector actief zijn, en de onderzoekers hebben geen enkel verband waargenomen tussen de verstreken tijd en de toegenomen elektriciteitsproductie uit bestaande turbines.

“Net zoals zeilers op zeilschepen ooit tot hogere machten moesten bidden om de wind ergens te laten komen, kunnen windparken alleen maar wachten op de juiste hoeveelheid wind.”

Bovendien is slechts 20 procent van de windturbines in Zweden eigendom van Zweden. De rest wordt beheerd door buitenlandse bedrijven. Ongeveer 13 procent van de beoordeelde turbines is Chinees.

Sandström en Steinbeck zeiden dat de Chinese investeerders hun berekeningen hebben gemaakt op basis van ‘windkartering’ uitgevoerd door het Zweedse Energieagentschap en dat ze twijfels hebben over de juistheid van de gegevens.

Ook de winst wordt ondermijnd door het feit dat grote delen van de Zweedse windenergie-industrie de overproductie niet kunnen overdragen of opslaan, wat betekent dat elektriciteit onmiddellijk of helemaal niet hoeft te worden verbruikt, waardoor het in feite onhoudbaar wordt.

Een paar windparken in het zuiden van het land hebben de afgelopen jaren financieel momentum gekregen, maar alle anderen stapelen meer verliezen op.

De academici merkten op dat de verandering in de Zweedse energiemix – het ontmantelen van kerncentrales ten gunste van windenergie – politiek gedreven was en dat er vervolgens geen robuuste, financieel onafhankelijke industrie is ontstaan.

Er spookt ook een eigenaardige paradox door de sector, benadrukten de economen. Een laag windniveau leidt tot hoge elektriciteitsprijzen, maar belemmert ook de elektriciteitslevering. Aan de andere kant, als de wind krachtiger is, zorgt het overaanbod ervoor dat de prijzen dalen als er voldoende elektriciteit te koop is.

“Het is moeilijk om een uitweg uit dit dilemma te vinden”, concludeerden Sandström en Steinbeck.

Drie dingen vallen hier op.

• Eén daarvan is dat Zweden het systeem van dwangbetalingen niet lijkt te hebben:
  Ook de winst wordt onder druk gezet door het feit dat grote delen van de Zweedse windenergie-industrie de overproductie niet kunnen overdragen of opslaan, wat betekent dat elektriciteit onmiddellijk of helemaal niet hoeft te worden verbruikt, waardoor het in feite onhoudbaar wordt.
• Ten tweede is er het feit dat weinig wind hoge marktprijzen betekent, en omgekeerd. Het is duidelijk dat windparken hun geld verdienen als de wind waait, dus lage prijzen op dat moment hebben een drastische invloed op de inkomsten.

  In Groot-Brittannië beschermt de CfD-subsidie windmolenparken tegen deze schommelingen, terwijl ROC-subsidies genereus genoeg zijn om de lage marktprijzen te compenseren.

• En ten derde wordt in het artikel terecht opgemerkt dat windparken niet hoeven te betalen voor netaanpassing en andere bredere systeemkosten.

Bronnen: Watts Up With That?