We verliezen allemaal van de wereldwijde oorlog tegen boeren

Frankrijk staat in brand. Israël barst los. Amerika staat voor een tweede 6 januari. In Nederland is het politieke establishment echter aan het bijkomen van een heel ander soort protest – een protest dat, misschien wel meer dan welk ander protest dan ook, de wereldorde dreigt te destabiliseren. De overwinning van de Boer-Burger Beweging (BBB) bij de recente provinciale verkiezingen is een buitengewoon resultaat voor een anti-establishmentpartij die iets meer dan drie jaar geleden werd opgericht. Maar nogmaals, dit zijn geen gewone tijden.

De BBB is voortgekomen uit de massademonstraties tegen het voorstel van de Nederlandse regering om de stikstofemissies in de landbouwsector van het land tegen 2030 met 50% te verminderen – een doelstelling die is opgesteld om te voldoen aan de emissiereductieregels van de Europese Unie. Terwijl grote landbouwbedrijven de middelen hebben om deze doelen te bereiken – door minder stikstofkunstmest te gebruiken en hun veestapel te verminderen – zouden kleinere, vaak familiebedrijven gedwongen worden te verkopen of hun deuren te sluiten. Volgens een zwaar geredigeerd document van de Europese Commissie is dit precies het doel van de strategie: “de landbouw uitbreiden, met name door boerderijen op te kopen of te beëindigen, met als doel de veestapel te verminderen”; dit zou “eerst op vrijwillige basis zijn, maar indien nodig wordt een verplichte afkoop niet uitgesloten”.

Het is dan ook geen verrassing dat de plannen leidden tot massale protesten van boeren, die het zien als een directe aanval op hun bestaansmiddelen, of dat de slogan van de BBB – “No Farms, No Food” – duidelijk weerklank vond bij de kiezers. Maar afgezien van zorgen over de impact van de maatregel op de voedselzekerheid van het land en op een eeuwenoude landelijke manier van leven die integraal deel uitmaakt van de Nederlandse nationale identiteit, is ook de grondgedachte achter deze drastische maatregel twijfelachtig. Landbouw is momenteel goed voor bijna de helft van de CO2-uitstoot van het land, maar Nederland is verantwoordelijk voor minder dan 0,4% van de wereldwijde uitstoot. Geen wonder dat veel Nederlanders niet inzien hoe zulke verwaarloosbare opbrengsten de volledige herziening van de landbouwsector van het land rechtvaardigen, die al als een van de meest duurzame ter wereld wordt beschouwd: de afgelopen twee decennia is de waterafhankelijkheid voor belangrijke gewassen met maar liefst maar liefst 90% afgenomen, en het gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen in kassen is bijna volledig geëlimineerd.

Boeren wijzen er ook op dat de gevolgen van de stikstofvermindering tot ver buiten Nederland zullen reiken. Het land is immers Europa’s grootste vleesexporteur en de op een na grootste exporteur van landbouwproducten ter wereld, net achter de Verenigde Staten.

Een tekort aan voedsel en grondstoffen. We weten al hoe dit eruit zou kunnen zien.

Vorig jaar werd in Sri Lanka een vergelijkbaar verbod op stikstofkunstmest ingevoerd, met desastreuze gevolgen: het veroorzaakte een kunstmatig voedseltekort dat bijna twee miljoen Sri Lankanen in armoede stortte, wat leidde tot een opstand die de regering omver wierp.

Gezien de irrationele aard van het beleid, geloven veel protesterende boeren dat het niet simpelweg de schuld kan zijn van de stedelijke ‘groene elites’ die momenteel de Nederlandse regering leiden. Ze suggereren dat een van de onderliggende redenen voor de stap is om kleine boeren van de markt te persen, waardoor ze kunnen worden uitgekocht door multinationale agribusinessreuzen die de immense waarde van het land erkennen – het is niet alleen zeer vruchtbaar, maar het is ook strategisch gelegen met gemakkelijke toegang tot de Noord-Atlantische kust (Rotterdam is de grootste haven van Europa). Ook wijzen ze erop dat premier Rutte een Agenda Contributor is van het World Economic Forum, dat bekend staat als corporate-driven, terwijl ook zijn minister van Financiën en minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid aan het orgaan gebonden zijn.

De strijd die zich in Nederland afspeelt lijkt deel uit te maken van een veel groter spel dat probeert het internationale voedselsysteem te ‘resetten’. Soortgelijke maatregelen worden momenteel ingevoerd of overwogen in verschillende andere Europese landen, waaronder België, Duitsland, Ierland en Groot-Brittannië (waar de regering traditionele boeren aanmoedigt om de industrie te verlaten om land vrij te maken voor nieuwe “duurzame” boeren). Als de op een na grootste bijdrager aan de uitstoot van broeikasgassen, na de energiesector, is de landbouw natuurlijk in het vizier terechtgekomen van Net Zero-voorstanders, dat wil zeggen vrijwel alle grote internationale en mondiale organisaties. De oplossing, zo wordt ons verteld, is “duurzame landbouw” – een van de 17 duurzame ontwikkelingsdoelen (SDG’s) van de VN, die hun “Agenda 2030” vormen.

Dit probleem is nu bovenaan de mondiale agenda geplaatst. De G20-bijeenkomst van afgelopen november op Bali riep op tot “een versnelde transformatie naar duurzame en veerkrachtige landbouw- en voedselsystemen en toeleveringsketens” om “ervoor te zorgen dat voedselsystemen beter bijdragen aan aanpassing aan en beperking van klimaatverandering”. Slechts een paar dagen later, in Egypte, lanceerde de COP27 jaarlijkse Groene Agenda Klimaattop zijn initiatief gericht op het bevorderen van “een verschuiving naar duurzame, klimaatbestendige, gezonde voeding”. De Voedsel- en Landbouworganisatie (FAO) wil binnen een jaar een “routekaart” lanceren voor het terugdringen van de uitstoot van broeikasgassen in de landbouwsector.

Het eindspel wordt gesuggereerd in verschillende andere VN-documenten: het verminderen van het stikstofgebruik en de wereldwijde veeteelt, het verlagen van de vleesconsumptie en het promoten van meer “duurzame” eiwitbronnen, zoals plantaardige of in het laboratorium gekweekte producten, en zelfs insecten. Zo stelt het Milieuprogramma van de Verenigde Naties dat de wereldwijde vlees- en zuivelconsumptie in 2050 met 50% moet zijn verminderd. Andere internationale en multilaterale organisaties hebben hun eigen plannen gepresenteerd om het mondiale voedselsysteem te transformeren. De “van boer tot bord”-strategie van de EU “beoogt onze overgang naar een duurzaam voedselsysteem te versnellen”. Ondertussen zegt de Wereldbank in haar actieplan voor klimaatverandering voor 2021-2025 dat 35% van de totale financiering van de bank in deze periode zal worden besteed aan het transformeren van de landbouw en andere belangrijke systemen om de klimaatverandering aan te pakken.

Naast deze intergouvernementele en multilaterale organen is er nu een uitgebreid netwerk van “belanghebbenden” dat zich bezighoudt met de “vergroening” van de landbouw en de voedselproductie: particuliere stichtingen, publiek-private partnerschappen, ngo’s en bedrijven. Reset the Table, een rapport van de Rockefeller Foundation uit 2020, riep op om af te stappen van een “focus op het maximaliseren van het aandeelhoudersrendement” naar “een rechtvaardiger systeem gericht op een eerlijk rendement en voordelen voor alle belanghebbenden”. Dit klinkt misschien als een goed idee, totdat men bedenkt dat ‘stakeholder-kapitalisme’ een concept is dat sterk wordt gepromoot door het World Economic Forum, dat de belangen vertegenwoordigt van de grootste en machtigste bedrijven ter wereld.

De Rockefeller Foundation heeft zeer nauwe banden met het WEF, dat zelf boeren aanmoedigt om “klimaatslimme” methoden te omarmen om de “overgang naar netto-nul, natuur-positieve voedselsystemen tegen 2030” te maken. Ook het WEF gelooft sterk in de noodzaak om de veehouderij en de vleesconsumptie drastisch te verminderen en over te stappen op “alternatieve eiwitten”.

Ongetwijfeld de meest invloedrijke publiek-private organisatie die specifiek “toegewijd is aan het transformeren van ons wereldwijde voedselsysteem” is de EAT-Lancet Commission, die grotendeels is gemodelleerd rond de Davos “multistakeholderistische” benadering. Dit is gebaseerd op de vooronderstelling dat mondiale beleidsvorming moet worden vormgegeven door een breed scala van niet-gekozen “belanghebbenden”, zoals academische instellingen en multinationale ondernemingen, die nauw samenwerken met regeringen. Dit netwerk, mede opgericht door de Wellcome Trust, bestaat uit VN-agentschappen, toonaangevende universiteiten en bedrijven zoals Google en Nestlé. De oprichter en president van EAT, Gunhild Stordalen, een Noorse filantroop die getrouwd is met een van de rijkste mannen van het land, heeft haar voornemen beschreven om een “Davos voor eten” te organiseren.

Het werk van EAT werd aanvankelijk gesteund door de Wereldgezondheidsorganisatie, maar in 2019 trok de WHO haar goedkeuring in nadat Gian Lorenzo Cornado, de Italiaanse ambassadeur en permanent vertegenwoordiger bij de VN in Genève, vraagtekens zette bij de wetenschappelijke basis voor het voedingsregime dat door EAT wordt gepusht. gericht op het promoten van plantaardig voedsel en het uitsluiten van vlees en ander dierlijk voedsel. Cornado voerde aan dat “een standaarddieet voor de hele planeet” dat leeftijd, geslacht, gezondheid en eetgewoonten negeert “helemaal geen wetenschappelijke rechtvaardiging heeft” en “de vernietiging zou betekenen van duizendjarige gezonde traditionele diëten die een volwaardig deel uitmaken van het culturele erfgoed en sociale harmonie in vele naties”.

Misschien nog belangrijker, zei Cornado, is het feit dat het door de commissie geadviseerde dieet “ook qua voedingswaarde tekortschiet en daarom gevaarlijk is voor de menselijke gezondheid” en “zeker zou leiden tot economische depressie, vooral in ontwikkelingslanden”. Hij uitte ook zijn bezorgdheid dat “de totale of bijna volledige eliminatie van voedsel van dierlijke oorsprong” de veehouderij en vele andere activiteiten die verband houden met de productie van vlees en zuivelproducten zou vernietigen. Ondanks deze zorgen, geuit door een vooraanstaand lid van ‘s werelds grootste volksgezondheidsorgaan en gedeeld door een netwerk dat 200 miljoen kleinschalige boeren in 81 landen vertegenwoordigt, blijft EAT een centrale rol spelen in de wereldwijde drang naar de radicale transformatie van voedselsystemen . Op de Food Systems Summit van de Verenigde Naties in 2021, die voortkwam uit een samenwerking tussen het WEF en de secretaris-generaal van de VN, kreeg Stordalen een leidende rol.

Deze volledige vervaging van de grenzen tussen de publieke en de privé-bedrijfssfeer in de landbouw- en voedingssector gebeurt ook op andere gebieden – met Bill Gates ergens in het midden. Naast gezondheidszorg is landbouw de belangrijkste focus van de Bill and Melinda Gates Foundation, die verschillende initiatieven financiert die tot doel hebben de voedselzekerheid te vergroten en duurzame landbouw te bevorderen, zoals Gates Ag One, CGIAR en de Alliance for a Green Revolution in Africa. Maatschappelijke organisaties hebben de Foundation er echter van beschuldigd haar invloed aan te wenden om multinationale bedrijfsbelangen in het Globale Zuiden te bevorderen en aan te dringen op ineffectieve (maar zeer winstgevende) hightechoplossingen die er grotendeels niet in zijn geslaagd de wereldwijde voedselproductie te verhogen. Evenmin zijn de “duurzame” landbouwactiviteiten van Gates beperkt tot ontwikkelingslanden. Naast investeringen in plantaardige eiwitbedrijven, zoals Beyond Meat en Impossible Foods, heeft Gates enorme hoeveelheden landbouwgrond in de VS gekocht, tot op het punt dat hij de grootste particuliere eigenaar van landbouwgrond in het land is geworden.

Het probleem met de globalistische trend die hij belichaamt ligt voor de hand: uiteindelijk is kleine en middelgrote landbouw duurzamer dan grootschalige industriële landbouw, omdat het doorgaans wordt geassocieerd met meer biodiversiteit en de bescherming van landschapskenmerken. Kleine boerderijen bieden ook een hele reeks andere collectieve goederen: ze helpen het levendige platteland en afgelegen gebieden in stand te houden, regionale identiteiten te behouden en werkgelegenheid te bieden in regio’s met minder werkgelegenheid. Maar het belangrijkste is dat kleine boerderijen de wereld voeden. Uit een onderzoek uit 2017 bleek dat het “boerenvoedselweb” – het diverse netwerk van kleinschalige producenten die losgekoppeld zijn van Big Agriculture – meer dan de helft van de wereldbevolking voedt met slechts 25% van de landbouwhulpbronnen in de wereld.

De traditionele landbouw lijdt echter aan een ongekende aanval. Kleine en middelgrote boeren worden onderworpen aan sociale en economische omstandigheden waarin ze simpelweg niet kunnen overleven. Boerenboerderijen verdwijnen in een alarmerend tempo in heel Europa en andere regio’s, ten voordele van ‘s werelds voedseloligarchen – en dit alles wordt gedaan in naam van duurzaamheid. In een tijd waarin bijna een miljard mensen over de hele wereld nog steeds honger lijden, kan de les van de Nederlandse boeren niet urgenter of inspirerender zijn. Voorlopig is er tenminste nog tijd om weerstand te bieden aan de Great Food Reset.

Bronnen: UnHerd