Luister naar dit Artikel

Een team van aan Bill-Gates gekoppelde onderzoekswetenschappers heeft aangekondigd dat ze een naaldloos vaccin aan het ontwikkelen zijn dat zich als een virus verspreidt, wat betekent dat mensen het vaccin zullen “oplopen” alsof ze een verkoudheid of griep zouden krijgen, zonder dat naalden en injecties nodig zijn.

Het onderzoek wordt gesubsidieerd door vooraanstaande financieringsorganisaties, waaronder de Amerikaanse National Institutes of Health (NIH), die langdurige financiële banden heeft met de Bill & Melinda Gates Foundation.

Een internationaal team van onderzoekers werkt aan een experimenteel zelfverspreidend vaccin dat zou kunnen voorkomen dat een virus van ratten op mensen overspringt – een fenomeen dat wetenschappers zoönotische spillover noemen.

De drive om zelfverspreidende vaccins te ontwikkelen is niet zonder controverse. De DHSC-paper merkt op: ‘Zelfverspreidende vaccins zijn minder dodelijk maar niet onschadelijk: ze kunnen nog steeds dodelijk zijn.

‘Sommige mensen zullen sterven die anders zouden hebben geleefd, hoewel er over het algemeen minder mensen sterven.

‘Het andere probleem is dat er geen toestemming is (voor vaccinatie) van de meerderheid van de patiënten.’

Maar sommige ethische experts zeggen dat er parallellen zijn voor het ‘behandelen’ van massale populaties voor volksgezondheidsproblemen zonder eerst individuele toestemming te krijgen.

De fluoridering van drinkwater uit het leidingnet om tandbederf te voorkomen, gebeurt bijvoorbeeld al in sommige delen van het VK en de regering overweegt dit uit te breiden naar heel Engeland.

‘Niemand wordt gevraagd of ze toestemming geven, ook niet aan degenen die het er niet mee eens zijn’, zegt professor Dominic Wilkinson, medisch-ethisch specialist aan de Universiteit van Oxford. ‘In plaats daarvan vertrouwen we gekozen functionarissen toe om de waarschijnlijke gezondheidsvoordelen te onderzoeken en beslissingen te nemen op basis van het bewijs.

‘Ik denk niet dat er iets intrinsiek anders is als het gaat om het idee van zelfverspreidende vaccins.’

Sommige wetenschappers hebben echter ernstige twijfels over het risico dat verzwakte virussen kunnen muteren in een krachtigere vorm zodra ze zich vrij kunnen verspreiden onder de bevolking.

Dr. Filippa Lentzos, hoofddocent wetenschap en internationale veiligheid aan King’s College London, waarschuwt voor het gevaar dat de wetenschap achter zelfverspreidende vaccins kan worden gekaapt om biologische wapens te maken.

‘Zo’n zichzelf verspreidend wapen kan oncontroleerbaar en onomkeerbaar blijken’, zegt ze.

En professor Jim Bull, een expert op het gebied van infectieziekten aan de Idaho University die de ontwikkelingen in overdraagbare vaccins volgt, vertelde Good Health: ‘De grote hindernis op dit moment is weten of we ze kunnen maken.’

Het ministerie van Volksgezondheid en Sociale Zorg vertelde Good Health dat er geen proef voor een zelfverspreidend vaccin ‘zou plaatsvinden zonder strikte wettelijke en ethische goedkeuring’.