Wat je moet weten voor je voedingssupplementen gebruikt!

Wat zijn voedingssupplementen?

Voedingsstoffen zoals vitamines, mineralen, kruiden, antioxidanten enz. halen we uit onze voeding.
Of zouden we bij een normaal voedselpatroon uit onze voeding moeten halen.
Maar zowat alle voedingsstoffen kunnen we ook kopen, en gebruiken als supplement op de voeding.
Eenvoudig, want voedingssupplementen zijn vrij verkrijgbaar in de apotheek, warenhuizen, sportclubs, online enz..
Rond voedingssupplementen is een miljardenindustrie ontstaan.

Inhoudsstoffen:

Naast vitaminen- en mineraalverbindingen kunnen in voedingssupplementen een groot aantal andere inhoudsstoffen worden verwerkt, bijvoorbeeld aminozuren, paddenstoelen (o.a. shiitake, maitake), antioxidanten, probiotica, prebiotica, essentiële vetzuren (zoals visolie en lijnzaadolie), glucosamine, coënzym-Q10, creatine, fytotherapeutica en geïsoleerde secundaire plantenstoffen (bv flavonoïden).
Maar ook eiwitpoeders, zoals weiproteïne-concentraat vallen onder de categorie voedingssupplementen.

Waarom worden ze gebruikt?

Er zijn verschillende redenen waarom mensen voedingssupplementen gebruiken. Hier volgen de belangrijkste:

1. Voorgeschreven door een arts.

Een tekort aan vitaminen of mineralen kan gevaarlijk zijn, en veel onaangename symptomen veroorzaken.
Een tekort aan vitaminen kan meestal met een eenvoudig bloedonderzoek aangetoond worden, en dan schrijft de dokter een gepast voedingssupplement voor.

2. Door reclame, en geloof dat we extra’s nodig hebben.

Vaak zien we reclames langskomen, op allerhande media-kanalen, die ons willen laten geloven, dat een kuur van dit of deze voedingssupplementen ons een stralende gezondheid kunnen bezorgen.
Dat we niet meer moe zijn, nooit meer futloos en boordevol energie, een goede nachtrust enz…
Gezien voedingssupplementen een miljardenindustrie zijn…..wordt heel wat ingezet op reclame.

3. Om sportprestaties te bevorderen.

Veel sporters zowel professioneel als recreatief, gebruiken allerlei voedingssupplementen. Bovendien zijn er nogal wat sporters die een excessief gebruik hanteren van voedingssupplementen, en daar heel wat van verwachten, de idee die vaak een rol speelt bij sporters is “meer is beter”.

Wanneer is het zinvol?

Een dokter zal in de meeste gevallen een voedingssupplement voorschrijven, zoals vitaminen of mineralen als uit bloedonderzoek blijkt dat er tekorten zijn, dit is heel vaak het geval bij mensen die een gastric-bypass ondergingen of anorexia patiënten, die dus onvoldoende voedingsmiddelen uit de voeding halen.
Ook verstokte rokers en personen met specifieke aandoeningen kunnen baat hebben bij voedingssupplementen.
En ook sporters die zich professioneel laten begeleiden en regelmatig een bloedcontrole laten uitvoeren kunnen er baat bij hebben.

Wanneer is het zinloos?

Wie een normale activiteit uitvoert en een gevarieerde en gezonde voeding tot zich neemt krijgt alle voedingstoffen die hij nodig heeft binnen. Voedingssupplementen zijn dan meestal niet nodig.
Zelf voedingsmiddelen waarop vermeld staat extra vitaminen enz… hebben dan totaal geen zin.
Dat is een pure marketingstrategie.
Bepaalde voedingsstoffen, vooral antioxidanten worden ook vaak beschreven als heilzaam tegen kanker. Maar daar zijn tot op heden geen afdoende bewijzen voor geleverd.
Dus is het zeker niet aan te raden om daar mee te experimenteren.

Wanneer is het gevaarlijk?

Sommige vitaminen en mineralen kunnen in hoge dosis schadelijk zijn.
De in vet oplosbare vitaminen A en D, vit. B6 en enkele mineralen kunnen neerslaan in organen en weefsels ( bijvoorbeeld de lever en vetweefsel) en zich daar op den duur ophopen.
Een teveel aan VIT.A kan misselijkheid, huidveranderingen zoals schilfering veroorzaken, leverschade, alsook bij ongeboren baby’s, groeidefecten veroorzaken.
Zwangere vrouwen worden dan ten zeerste VIT.A , levertraanproducten en voedingsmiddelen met hoge concentratie VIT. A (lever en lever paté) ontraden.

Teveel VIT.D uit preparaten kan hoge bloeddruk en nierstenen veroorzaken. Bovenmatige dosis VIT.B6 kunnen leiden tot lusteloosheid, hardnekkig slapende ledematen en labiliteit, (een vorm van neuropathie).

Een te hoge dosis ijzer kan een ernstige vorm van constipatie en een gevoel van malaise veroorzaken door een oprispende of opgeblazen maag.

VIT.C en B-vitaminen zijn in water oplosbaar en worden daardoor niet in het lichaam opgeslagen. Overschotten eraan verlaten met de urine het lichaam, al kan een extreem hoge toevoer uit supplementen wel degelijk licht schadelijke effecten hebben.

VIT.E is daarentegen een in vet oplosbare vitamine die veilig lijkt te zijn zelfs in dosissen die 10 tot 100 keer zo hoog zijn als de aanbevolen hoeveelheid.

Met uitzondering wellicht van de lever (tgv de moderne voedingsgewoonten) is het nagenoeg onmogelijk om van voedsel een overdosis vitaminen en mineralen te krijgen.

Er zullen veeleer problemen ontstaan in geval men ” in het wilde weg” preparaten neemt.

Hou je daarom altijd aan de instructies op het etiket en het advies van een voedingsdeskundige / diëtist(e) of dokter.
Bovendien staat op alle voedingssupplementen in Nederland en België een etiketvermelding waarin er op wordt gewezen dat voedingssupplementen niet als vervanging voor een gevarieerde voeding mogen worden gebruikt.
Op basis van wat er op verpakking of bijsluiter van het voedingssupplement staat, valt natuurlijk niet af te leiden, of men te maken heeft met een kwalitatief product.
Omdat ze onder de Warenwet vallen, hoeven deze producten namelijk niet te voldoen aan de strenge eisen zoals deze gelden voor geneesmiddelen.
De oorsprong van de voedingssupplementen kan zowel natuurlijk als synthetisch,of gemaakt zijn met biochemische processen, zoals fermentatie of enzymreactie.
Niettemin kan men in Nederland en België in zekere zin overtuigd zijn dat er in zit wat op de etikettering te lezen valt, en worden er inspecties uitgevoerd op allergenen en stoffen die schadelijk kunnen zijn.

Onthoud vooral dat alle nodige voedingstoffen in onze voeding zitten.

• Eet minstens 5 porties groenten en fruit per dag.
• Gebruik als snack eens noten of gedroogde vruchten
• Max twee glazen rode wijn per dag zou een gunstig effect hebben.
• Vul je maaltijden aan met rauwkost en salades.
• Gebruik goede vetten, en een goed evenwicht tussen omega 3 en 6.
• En neem vooral ook voldoende beweging.
• Rokers verliezen veel VIT.C dus probeer te stoppen of begin er niet aan.

Bronnen: Het complete handboek Sport en voeding door Anita Bean