Luister naar dit ArtikelIs een insecticide, en niet het zikavirus zelf, verantwoordelijk voor de vele baby’s met microcefalie in Brazilië en de omringende landen? Argentijnse en Braziliaanse artsen stellen in twee rapporten van wel. Volgens viroloog Marc Van Ranst moet hun hypothese verder onderzocht worden. ,,Alle opties moeten bekeken worden, dus ook deze.”
Steun World Unity: alleen via uw maandelijks of eenmalige gift kunnen we de website draaiende houden en de leugens aanpakken. Deze steun is keihard nodig in deze zware economische tijden. Klik hier om te Doneren
© reuters. 
© reuters. Sinds er voor het eerst een verband werd vastgesteld tussen het zikavirus en pasgeborenen met microcefalie – een te kleine schedel met hersenschade tot gevolg – staat de gezondheidswereld in rep en roer. Zwangere vrouwen wordt afgeraden naar de betrokken landen te reizen, gezinnen in Zuid-Amerika wordt dan weer aangeraden hun kinderwens uit te stellen. Maar hard bewijs voor een oorzakelijk verband is er nog niet.
Een uitbraak van een ware zika-epidemie heeft in het verleden nooit eerder geleid tot misvormingen bij baby’s. Dat nu bij de recente epidemie in Latijns-Amerika zo veel kindjes met een te kleine schedel worden geboren, is dan ook opmerkelijk.
De boosdoener
Argentijnse en Braziliaanse artsen weerleggen nu in twee rapporten dat het zikavirus microcefalie veroorzaakt. Eerder dan het virus zelf is een insecticide, die gebruikt wordt om de zikamug te bestrijden, volgens hen de boosdoener.
De twee nieuwe rapporten zijn niet gebaseerd op wetenschappelijke artikelen, maar – net als het verband tussen zika en microcefalie – op associaties. De artsen van Physicians in the Crop-Sprayed Towns (PCST) wijzen in hun rapport op het feit dat in 2014 insecticiden werden toegevoegd aan het drinkwater in de besmette gebieden in Brazilië.
Die actie maakte deel uit van een overheidsprogramma om de overdragers van het zikavirus – de muggensoort Aedes aegypti – uit te roeien. ,,Pyriproxyfen gaat de vorming van volwassen muggenkenmerken tegen, zoals de vleugels, de uitwendige genitalia en de mogelijkheid tot voortplanting”, staat er in het rapport.
Misvormingen geen toeval
Het is Sumitomo Chemical, een partnerbedrijf van Monsanto, dat Pyriproxyfen produceert. De WHO heeft na testen op zoogdieren besloten dat de insecticide niet schadelijk is. Volgens PCST kunnen de resultaten gezien de huidige situatie niet zomaar doorgetrokken worden naar de mens. ,,De misvormingen bij duizenden kinderen in gebieden waar pyriproxifen wordt gebruikt, zijn geen toeval”, klinkt het. De artsen wijzen er bovendien op dat het zikavirus nooit eerder in verband werd gebracht met microcefalie.
Ook in een tweede rapport, van Braziliaanse dokters, wordt met de vinger gewezen naar de insecticiden. ,,De insecticiden missen hun doel volledig”, wordt er geschreven. ,,Ze doen het aantal muggen niet dalen maar hebben wel gevolgen voor het milieu en de bevolking.”
© ap. Viroloog Marc Van Ranst waarschuwde al vanaf het begin voor voorbarige conclusies. Los van de bron van deze rapporten – een van de rapporten werd geschreven door artsen van de groep Physicians in the Crop-Sprayed Towns – moet deze hypothese volgens hem dan ook grondig onderzocht worden.
,,Er is meer onderzoek nodig”, zegt hij. ,,In de rapporten van de Wereldgezondheidsorganisatie lees je tussen de regels ook nog altijd wat voorbehoud. Alle hypotheses moeten onderzocht worden, ook deze, voordat je ze kan uitsluiten.”
© getty. De gangbare hypothese, dat het zikavirus microcefalie veroorzaakt, is op dit moment nog de meest logische verklaring. ,,Men heeft in de hersenen en in het vruchtwatervocht het zikavirus teruggevonden, wat deze hypothese extra gewicht geeft. Maar op dit moment is dat nog onvoldoende om met zekerheid te zeggen dat dit de oorzaak is. Je mag er niet vanuit gaan dat dit de enige hypothese is die onderzocht moet worden.”
Colombia
Een voorbeeld dat aantoont dat de meest logische verklaring niet altijd de juiste is, zo zegt hij, is de situatie in Colombia. Daar werden al honderden besmettingen met het zikavirus vastgesteld, maar voorlopig nog geen enkel geval van microcefalie. Er zouden ook in Brazilië slechts zeventien gevallen (4,2 procent) van zika geconstateerd zijn onder de 404 baby’s met een te kleine schedel.
Zika nu ook in Bonaire
Het zikavirus is ook opgedoken op Bonaire, meldt het RIVM. Eerder was al vastgesteld dat er mensen op het nabijgelegen Curaçao het door muggen overgedragen virus hadden opgelopen. Reizigers wordt geadviseerd mugwerende maatregelen te nemen.
